Chia tohumları, yüzyıllar boyunca Maya ve Aztek diyetlerinin temel yiyeceklerinden biri olmuştu. Chia, Maya dilinde “güç” anlamına gelirdi ve bu bitkinin tohumları “koşucuların yemekleri” olarak bilinirdi çünkü koşucular ve savaşçılar uzun mesafeler alırken veya savaş sırasında “yakıt” olarak bu tohumları tüketirlerdi. Bugün tohumlar, sağlıklı bir bedene sahip olmak için gösterdiği yararlar nedeniyle herkesin ilgisini çekiyor. Zengin bir gıda maddesi olarak dikkat çeken Chia tohumları antioksidan nitelikleriyle de öne çıkarak yeniden günlük beslenmeye dahil oluyor.
Chia tohumu
Son yılların en popüler sağlıklı besinlerinden biri haline gelen Chia tohumları, Salvia Hispanica bitkisinden elde edilen minik siyah tohumlardır. Salvia Hispanica, nane ailesine ait çiçekli bitki türüdür ve orta ve güney Meksika ile Guatemala’da yetişir. Kolomb öncesi dönemde Aztekler tarafından ekildiği kanıtlanmıştır.
Usule uygun hazırlandığı takdirde kolayca sindirilebilen Chia tohumu, tariflere kolaylıkla eklenebilen çok yönlü bir malzeme olarak karşımıza çıkıyor. Tabii bunun yanı sıra bol miktarda faydaları da bulunuyor. Yapılan araştırmalar, düzenli olarak chia tohumları yemenin sağlığınızı çeşitli şekillerde geliştirebileceğini ortaya çıkarıyor.
Chia tohumlarını tüketmenin en popüler biçimlerinden biri tohumları suda veya sütte iki saat bekleterek şişip yumuşamalarını sağlamak. Bu bekleme esnasında tohumlar sıvıyı emerek bir jel oluştururlar ve karışım, muhallebi benzeri bir dokuya kavuşur. Alternatif olarak bu karışım geceden buzdolabına koyulup ertesi gün hazır hale getirilebilir. Lezzetlendirmek için aromalı süt, meyve suları, tarçın, zencefil veya biraz bal eklenerek tohumlar ıslatılabilir.
Chia tohumu nedir?
Chia tohumlarının çok faydalı olmasının nedeni, lif, omega-3 yağları, protein, vitaminler ve minerallerce zengin olmasıdır. Faydalı bir bitki proteini kaynağıdır ve özellikle vejetaryen ve vegan diyetleri için bir dizi amino asit temin eder. Yağ, protein ve lif bileşiminden oluşan yapısı nedeniyle, nispeten yavaş sindirili. Bu, kan şekeri seviyelerini dengede tutmak için uzun ve yavaş bir enerji salınmasını sağladığı anlamına gelir.
Yoğun besin değeri ve enerji seviyesi sebebiyle chia tohumları “sağlık ve enerji bombası” olarak da isimlendirilir. Bu anlamda Chia tohumları bazı önemli besin maddeleri içerir. Chia tohumlarının 25g’lık kısmı yaklaşık 9 gr lif içerir. Günlük tüketilmesi tavsiye edilen lif miktarı 30 gr. Dolayısıyla, her gün 25 gr’lık tohumlar günlük ihtiyacın büyük bir kısmını karşılar.
Aslen Meksika’da yetişen chia bitkisi, tıbbi nitelikleri ve besin değerleri açısından çok değerliydi, öyle ki para birimi olarak bile kullanılıyordu. Aztek savaşçılarının, 24 saat boyunca sadece bir kaşık dolusu chia ile ayakta kalabileceği söylenirdi.
Chia tohumu faydaları
Yeni araştırmalar, chia tohumlarının faydalarının sandığımızdan daha fazla olduğunu gösteriyor. Örneğin; tohumlar, cildin daha sağlıklı olmasına yardımcı olurken yaşlanmanın belirtilerini de azaltabiliyor. Bunun yanı sıra kalp ve sindirim sistemini destekler, daha güçlü kemik ve kasların inşa edilmesine yardımcı olur. Çok daha fazlasını da sağlayabilen tohumlar, diyabet tedavisinde bile kullanılabiliyor.
Tohumlar, yoğun lif içeren ve sağlıklı yağlara sahip olan yapısı nedeniyle vücudun insülin düzeylerini dengelemesine yardımcı olurken bağırsak hareketlerinin de düzenli hale gelmesini sağlıyor. Ek olarak bağırsaklardaki prebiyotiklerin büyümesine de katkıda bulunurken verdiği tokluk-dolgunluk hissi ile daha zor acıkmaya neden olur.
Chia, enerjinizin ve metabolizma hızınızın artmasına yardımcı olur. Yayınlanan bir araştırma, tohumları tükettikten sonra 90 dakikalık bir spor etkinliğinde performansın enerji içecekleri tüketildiğindeki kadar yükseltebildiğini gösteriyor. Ayrıca çalışmalar, diyetinize chia tohumlarının eklenmesinin ardından, vücudun metabolizmasını etkileyen ve obezitenin bir bileşeni olan “karın yağı” dokusunu da azalttığını gösteriyor.
İçerdiği kalsiyum sayesinde kemiklerin daha güçlü hale gelmesine yardımcı olan chia, sahip olduğu bor miktarı ile kemiklerin ve kasların sağlıklı büyümesini sağlar. Bitki temelli protein kaynakları arasında öne çıkan tohumlar, kas gelişimi ve oluşumda önemli bir besin kaynağı olarak da fayda sağlar.
