El Ayak hastalığı nedir?
El ayak hastalığı ya da daha sık tercih edilen adıyla el ayak ağız hastalığı, bir virüsün neden olduğu enfeksiyon sonucu ortaya çıkan, oldukça bulaşıcı, döküntülü bir hastalıktır. Belirtiler ağızda veya ağız çevresinde yaralar; ellerde, ayaklarda, bacaklarda ya da kalçalarda döküntü ve kabarcıklar şeklinde kendini gösterir.
Rahatsızlık verici bir hastalık olmasına rağmen ciddi bulgularla seyretmez. Her yaş grubunda ortaya çıkabilirken 10 yaş altındaki çocuklarda daha sıklıkla görülür. Hastalığın kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte belirtileri hafifletmek için bazı adımlar atılabilir.
El Ayak ağız hastalığı nedenleri nelerdir?
Genellikle hastalığa neden olan iki adet virüs vardır. Bunlar coxsackievirus A16 ve enterovirüs 71 olarak isimlendirilir. Kişi hastalığı taşıyan biriyle temas ederek ya da virüsle enfekte olmuş oyuncak, kapı tokmağı gibi bir nesneye dokunduğunda etken virüsü kapabilmektedir. Virüs yaz aylarında ve sonbaharda kolayca yayılma eğilimi gösterir.
El ayak ağız hastalığı;
- tükürük
- kabarcıklardaki sıvı
- dışkı
- öksürdükten veya hapşırdıktan sonra havaya püskürtülen solunum damlacıkları yoluyla hızlı bir şekilde yayılma eğilimi gösterir.
El ayak hastalığı belirtileri nelerdir?
El ayak ağız hastalığı erken belirtileri ateş ve boğaz ağrısı şeklinde görülür. Derin yaralara benzeyen ağrılı kabarcıklar çocuğun ağız içi ve çevresinde veya dilinde görülebilir. İlk belirtiler ortaya çıktıktan sonra hastanın ellerinde, özellikle avuç içlerinde ve ayak tabanlarında 1-2 gün boyunca devam eden kızarıklıklar görülebilir. Hatta bu kızarıklıklar içi su dolu kabarcıklara dönüşebilir.
Dizler, dirsekler ve kalçalarda da döküntüler ya da yaralar ortaya çıkabilir. Çocuğunuzda bu belirtilerin hepsini ya da sadece bir iki tanesini görebilirsiniz. İştahsızlık, halsizlik, huzursuzluk ve baş ağrısı görülebilen diğer belirtilerdir. Bazı çocuklarda el ve ayak tırnaklarında düşme de olabilmektedir.
El ayak hastalığı tanısı nasıl konulur?
El ayak ağız hastalığı tanısı, doktor tarafından hastanın şikayetlerinin sorgulanması ve fizik muayene yaparak yara ve döküntülerin incelemesi ile kolaylıkla konulabilmektedir. Bunlar genellikle tanı için yeterli olmaktadır fakat kesin tanı için boğaz sürüntüsü, dışkı veya kan örneği alınması gerekebilir.
El ayak hastalığı tedavisi nasıl yapılır?
El ayak hastalığı, 7 ila 10 gün sonra herhangi bir tedavi uygulanmasa dahi çoğunlukla kendiliğinden iyileşir. Hastalık için bir ilaç tedavisi ya da aşı yoktur. El ayak hastalığı tedavisi belirtileri hafifletmek için yapılan bazı yöntemleri içerir.
Doktorunuzun önerdiği ağrı kesici, ateş düşürücü ve diğer ilaçları uygun sıklıkta kullanmak önemlidir. Aspirin kullanmaktan kaçınmak gerekir çünkü aspirin çocuklarda daha ciddi hastalıklara neden olabilmektedir.
El ayak hastalığına ne iyi gelir?
Buzlu şeker gibi soğuk yiyecekler, yoğurt gibi boğaz ağrısını yatıştırıcı besinler el ayak ağız hastalığında rahatlama sağlayabilir. Sert veya gevrek yiyecekleri çiğnemek acı vereceği için sağlıklı soğuk yaz çorbaları tercih edilmelidir. Bunlar bağışıklık sistemini güçlendirmek için vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri almasını sağlamaya yardımcı olur.
Doktorun önerdiği kaşıntıya yönelik krem ve losyonlar döküntü ve kabarcıklara uygun sıklıkta sürmek faydalı olacaktır. Kızarıklık ve kabarcıklara nazikçe hindistan cevizi yağı uygulamak da iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilir.
El Ayak ağız hastalığı yayılmasını önlemek için neler yapılabilir?
Hastalığın ilk 7 günü bulaşın en yüksek olduğu dönemdir. Ancak virüs belirtiler tamamen kaybolduktan sonra da günler ve haftalar boyunca ağız sıvıları ve dışkı yoluyla yayılmaya devam etmektedir. Hastalığın başkalarına bulaşmasını önlemenin en kolay yolu çocuğunuzun elinin ve kendi elinizin iyice yıkanmasından geçmektedir. Özellikle çocuğun burnunu sildikten ve altını değiştirdikten sonra ellerin mutlaka yıkanması büyük önem taşımaktadır.
