Mesane böbreklerimizden gelen idrarın biriktiği kesedir. Halk arasında idrar kesesi veya idrar torbası olarak bilinmektedir. Mesanenin kaslarının kasılma ve gevşemesi hem o bölgedeki sinirler hem de beyin tarafından kontrol edilir. Normal mesane idrar doldukça esner, buna bağlı basınç artışı olmaz. Mesane alt ucundaki kaslar kesenin ağzının kapalı durumda kalmasını sağlar. Mesaneden sonra üretra adında bir kanal bulunur. Üretranın kontrolü hormonlar tarafından sağlanır.
İdrar kaçırma, kontrol edilemeyen ve istemsiz idrar tutamama halidir. Tıbbi adı üriner inkontinansdır. Her yaşta olabilirse de ileri yaşlarda daha sık görülür. Sürekli olarak tekrarlarsa hastalık olarak kabul edilir. İdrar kaçırma kişinin yaşam konforunu bozar, sosyal ve psikolojik sorunlara yol açabilir. İdrar kaçırma her iki cinste de görülebilirse de kadınlarda daha sıktır.
İdrar kaçırmanın çeşitleri
Stres inkontinansı: Gülme, hapşırma, öksürme, ağır eşya kaldırma gibi idrar kesesinde basıncın arttığı durumlarda olan idrar kaçırma halidir. Sinir ve kas zayıflığına bağlıdır.
Sıkışma tipi idrar kaçırma: Burada hasta aniden idrara sıkışır ve kontrolsüz bir şekilde idrarını kaçırır. Mesanenin kontrolsüz kasılması söz konusudur.
Mix tip: Her iki durum aynı anda vardır.
İdrar kaçırmanın nedenleri nelerdir?
Aşağıda sıraladığımız durumlar sıklıkla idrar kaçırma nedenleri arasındadır:
- Obezite,
- İlerleyen yaş,
- İdrar torbası sarkması,
- Genetik,
- Kabızlık,
- Sistit,
- Vajinal enfeksiyonlar,
- İdrar yollarında veya böbrekte taş,
- Şeker hastalığı,
- Menopoz,
- Zor doğumlar,
- Erkeklerde prostat büyümesi,
- Kas gevşetici, tansiyon düşürücü, idrar söktürücü, sakinleştirici, depresyona karşı alınan ilaçlar, alerji ilaçları,
- Demans alzheimer hastalığı
- Sinir sisteminin hastalığı
- Vajina ile mesane arasında fistül. ( burada hasta vajinasından idrar kaçırır)
Kadınlarda idrar kaçırma
Fazla doğum yapmış kadınlarda, menopozdan ya da zor doğumlardan sonra kadınlarda idrar kaçırma sorunu yaşanabilir. Bazen hiç doğum yapmamış kadınlarda bile görülebilir. İdrar kaçırmanın kalıtımsal özelliği de gösterilmiştir. Özellikle; ağır yük kaldırma, öksürme, hapşırma, şiddetli gülme durumlarında idrarlarını kaçırırlar. Zor doğumlara bağlı idrar kesesi sarkması görülebilir.
İdrar kaçırma nasıl teşhis edilir?
Öncelikle hastadan detaylı öykü alınır. İdrar kaçırmayı başlatan durumlar ve idrar kaçırmanın şekli ve sıklığı öğrenilir. Hastaya; kan şekeri, idrar tahlili ve idrar kültürü, ultrason ve ürodinami istenebilir. Altta yatan başka neden düşünülüyorsa onunla ilgili tetkikler yapılır.
İdrar kaçırma nasıl tedavi edilir?
Hastada aşırı kilo varsa uygun diyet ve egzersiz programı ile zayıflaması sağlanır. Sebep kabızlık ise diyeti düzenlenir ve ilaç tedavisi verilir. Kontrolsüz şeker hastalığı sebebi ise hastanın ilaçları ve diyeti düzenlenir. Aşırı sıvı alımı önlenir. Aşırı sigara ve alkol kullanan hastalardan bunları azaltmaları istenir. İdrar yolu enfeksiyonları uygun antibiyotiklerle tedavi edilir. Mesane ve pelvik kasları güçlendirici egzersizler tavsiye edilir. Bu egzersizler idrar yaparken idrarın tutulması ve bırakılması prensibine dayanır.
İdrar tutamama durumlarında kullanılan ilaç tedavileri de vardır. Bunlar üroloji hekimleri tarafından uygun hastalara verilirler. Eğer idrar kaçırma prostat büyümesi, mesane sarkması gibi bir durumdan kaynaklanıyorsa cerrahi düşünülebilir.
İdrar kaçırma probleminiz varsa bir üroloji hekimi ile görüşmeniz çok önemlidir. Problem tedavi edilmezse ciltte kızarıklık ve enfeksiyonlara neden olabilir. İdrar kaçırma bazı hastalıkların habercisi de olabilir. Ayrıca idrar kaçırma kişinin öz saygısını azaltır, utanç duygusu yaratır. Bu nedenle bile hastalar hekime geç başvurabilirler. Hekiminiz detaylı bir öykü ve fizik muayeneden sonra gerekli tetkikleri isteyecek; size faydalı olacak tedavi yöntemini uygulayacaktır.
