Kanser tedavisinde kullanılan düzinelerce kemoterapi ilacı var. Bunlar genellikle nasıl çalıştıklarına ve ne yaptıklarına göre gruplara ayrılırlar. Her ilaç grubu, kanser hücrelerini farklı bir şekilde yok eder veya küçültür.
Alkilleyici ajanlar
Bazı ilaçlar kanser hücrelerinin DNA’sına zarar vererek kendilerini kopyalamalarını engeller. Alkilleyici ajanlar olarak bilinen bu grup en eski kemoterapi ilaçlarındandır. Lösemi, lenfoma, Hodgkin lenfoma, multipl miyelom, sarkom gibi birçok farklı kanser türünün tedavisinde kullanılır. Ayrıca bazı meme, akciğer ve yumurtalık kanserlerinin tedavisinde de tercih edilirler. Siklofosfamid, melfalan ve temozolomid alkilleyici ajanlara örnek olarak verilebilir. Bu ilaçlar kötü hücrelerin yanı sıra kemik iliğine de zarar verebilir. Bu da yıllar sonra lösemiye neden olabilir. Alkilleyici ajanlardan olan karboplatin, sisplatin veya oksaliplatin gibi platin grubu ilaçların lösemiye neden olma riski daha düşüktür.
Antimetabolitler
Antimetabolitler olarak bilinen kemoterapi ilaçları, hücrelerin normal metabolizmasına müdahale ederek büyümeyi durdurur. Bu grup ilaçlar genellikle lösemi ve göğüs, yumurtalık ve bağırsak kanserlerini tedavi etmek için kullanır. Antimetabolitler arasında 5-fluorourasil, 6-merkaptopurin, sitarabin, gemsitabin ve metotreksat bulunur.
Mitoz inhibitörleri
Mitoz inhibitörleri olarak adlandırılan ilaçlar, kanser hücrelerinin bölünerek çoğalmasını engeller. Ayrıca vücudun, kanser hücrelerinin büyümek için ihtiyaç duyduğu proteinleri üretmesini engelleyebilir. Bu grup ilaçlar, meme ve akciğer kanserleri ile kemik iliği kanserleri olan miyelom, lösemi ve lenfoma tipleri için reçete edebilir. Mitoz inhibitörleri arasında docetaxel, estramustine, paclitaxel ve vinblastine bulunur.
Topoizomeraz inhibitörleri
Topoizomeraz inhibitörleri olarak adlandırılan kemoterapi ilaçları ise kanser hücrelerinin bölünmesine ve büyümesine yardımcı olan enzimlere saldırır. Bu ilaç grubu etoposit, irinotecan, teniposid ve topotecan isimli ilaçları içerir ve bazı lösemi türleri, akciğer, yumurtalık ve bağırsak kanseri tedavisinde kullanılır. Bu ilaçların bazıları tedaviden birkaç yıl sonra hastada ikinci bir kanser gelişme ihtimalini artırır.
Antrasiklinler
Antrasiklinler, topoizomeraz inhibitörlerine benzer şekilde kanser hücrelerinin DNA’sında bulunan ve bölünmeleri ve büyümelerine yardımcı olan enzimlere saldırır. Antitümör antibiyotikler olarak da bilinen bu ilaçlardan bazıları aktinomisin-D, bleomisin, daunorubicin ve doksorubisindir. Bunlar yüksek dozda kullanılırsa kalbe veya akciğerlere zarar verebilir.
