Rahim hastalıklarını tanımlayabilmek için öncelikle tıp dilinde uterus olarak adlandırılan rahim organının tanımlanması ve “uterus nedir?” veya “rahim nedir?” sorusunun cevaplanması gerekir. Uterus, en uç kısımda serviks adı verilen rahim ağzı ve her iki yanda yumurtalıklara uzanan fallop tüpleri bulunan kadın üreme organı olarak tanımlanabilir. Yumurtanın sperm tarafından döllenmesi ile oluşan gebelik durumu, döllenmiş embriyo hücresinin uygun konuma yerleşmesi ve sağlıklı şekilde gelişmesi bu organ içerisinde gerçekleşir. Bebek gebelik süresince rahim içerisinde gelişir ve doğum anı geldiğinde rahim kaslarının kasılması ile doğum eylemi gerçekleşir.
Kadın üreme hücresi olan rahim adlı organda en sık görülen hastalıklar uterus prolapsusu (rahim içi dokuların sarkması), endometriyozis ve uterus tümörleri şeklinde sıralanabilir. Uterus tümörleri iyi huylu ve kötü huylu olmak üzere iki şekilde meydana gelir ve kötü huylu tümörler uterus kanseri veya rahim kanseri olarak adlandırılır.
Rahim kanseri nedir?
- Uterusun kötü huylu tümörleri endometrial tabakada meydana gelen endometrium kanseri ve rahim ağzı hücrelerinde meydana gelen serviks (rahim ağzı kanseri) olarak iki şekilde meydana gelebilir.
- Endometrium tabakası rahmin iç yüzeyini oluşturan ve gebelik döneminde kalınlaşan bir doku tabakasıdır. Rahim kalınlaşması döllenmiş yumurta hücresinin rahim içerisine yerleşmesi ve gebeliğin sürdürülebilmesi için önemlidir. Endometrium hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde bölünüp çoğalması ile bu bölgede tümör dokuları meydana gelir. Kötü huylu tümör dokuları endometrium kanserine yol açar ve bu kanser hücreleri sıklıkla diğer kadın üreme organlarına yayılım gösterir. Endometrium kanseri obeziteye, diyabet hastalığına, hipertansiyona, çeşitli enfeksiyonlara ve hormonal etkilere bağlı olarak ortaya çıkabilir.
- Kadın üreme organlarında sık görülen bir diğer kanser çeşidi serviks (rahim ağzı) kanseridir. Serviks hücrelerine temas eden Human Papilloma Virusü (HPV) burada hücre yapısının bozulmasına ve kanserleşmeye neden olur. Sıklıkla 35-39 yaş arası kadınlarda ortaya çıkan bu rahim kanseri erken tanı ile tedavi edilebilir.
Rahim kanseri belirtileri nelerdir?
- Endometrium kanserinin gözlemlenen ilk belirtileri kokulu, kanlı veya koyu renkli vajinal akıntı ve lekelenme tarzında kanamalardır. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde ağrı, yoğun ve uzun süreli menstrual kanama, bacaklarda ve kasık bölgesinde ödem, idrarda azalma ve buna bağlı kan üre düzeyinde artma, aşırı kilo kaybı kan kaybına bağlı anemi görülebilir.
- Serviks (rahim ağzı) kanserinin belirtileri düzensiz vajinal kanama, bacaklarda ve kasık bölgesinde ödem, cinsel birliktelik sonrası kanama problemi, idrarda veya dışkıda kan görülmesi, ağrı, kanlı ve kötü kokulu akıntı şeklinde sıralanabilir.
Rahim kanseri tanısı nasıl konulur?
Rahim kanserlerinde kesin tanı koyabilmek için rahim içerisinden kürtaj yolu ile doku parçası alınması ve bu parçanın bir patoloji uzmanı tarafından klinik ortamda değerlendirilmesi gerekir. Kesin kanser tanısı konulduktan sonra bu dokudaki kanser hücrelerinin davranışları incelenerek rahim kanseri evrelendirilir. Evreleme aşamasından sonra ise kanserin yayılma potansiyelini, davranışlarını ve risk altında olan diğer dokuları saptayabilmek adına ek tetkikler yapılabilir.
Rahim kanseri tedavi yöntemleri nelerdir?
Cerrahi tedavide en sık tercih edilen yöntem histerektomi (rahmin alınması) operasyonudur. Bu operasyon ile rahmin tamamı ya da belirli bir kısmı çıkarılır ve operasyon sonrası çıkarılan tüm doku parçaları patoloji uzmanları tarafından incelenir. Yapılan patolojik değerlendirmeler sonucunda hastalığın yayılım oranı belirlenir. Kanser hücreleri rahim dışına yayılım göstermemişse histerektomi operasyonu kesin çözüm sağlar. Ancak kanser hücreleri diğer organlara veya lenf dokularına yayılmışsa cerrahi tedavi sonrasında radyasyon (ışın) tedavisi veya kemoterapi (ilaç) tedavisi uygulanır.
