Bilindiği gibi Aziz Mahmud Hüdâyî, “mutasavvıf, âlim, şair ve Celvetiye tarikatının kurucusu”dur. Asıl adı Mahmûd’dur. Aslen, Cüneyd-i Bağdâdî Hazretlerinin neslinden olup seyyiddir. 1541 yılında Koçhisar’da doğdu. Bursa’da Muhammed Üftâde’den feyz aldı. 1598 de Üsküdar’da câmi ve dergâh yaptırdı. 1628’de vefât etti. İrşad ve mânevî terbiyesini şiirleriyle de devam ettiren Azîz Mahmûd Hüdâyî Hazretleri, bu sahada da gönülleri tenvîr eden pek tesirli eserler vermiştir. Bugün dahî büyük bir gönül hazzı içinde söylenmekte olan pek çok bestelenmiş şiiri vardır. Bu nedenle Aziz Mahmud Hüdayi en güzel şiirlerini derleyerek anıyoruz. İşte Aziz Mahmud Hüdayi’nin şiirlerin‘den “Divan-ı ilahiyat 178” sözleri…
Ko hevâyı olagör ehl-i salâh
Tâ’at-ı Hak’dır çü miftâh-ı necâh
Zulmet-i nefsi geçen bulur hayât
Çün gece âhir ola olur sabâh
Ger mücâhid fî sebîli’llâh isen
Hâlikı zikr et odur hayr-ı salâh
Leyse li’l-insânî illâ mâ-se‘â
Fe’ctehid fî’llâhi in şi’te’l-felâh
Ey Hüdâyî Hakk’ı zikr et dâ’imâ
Tâ ki sadra hâsıl ola inşirâh
