Mevlana Celaleddin-i Rumi 13.yüzyılda yaşayan büyük bir islam alimiydi. 1207 ile 1273 yılları arasında yaşamıştır. Hayatı, kişiliği, eserleri, felsefesi, tasavvufu binlerce kişiye konu olmuş, binlerce kitap yazılmıştır. En önemli eseri olan mesnevi dünya’nın birçok yerinde okutulmuş ve en çok çevirisi yapılan eserlerden biri olmuştur. Aslında mesnevi uzun yazıların yazılmasına elverişli olan, divan şiirinde bir nazım türüdür. Yani Mevlana şiirleriyle’de şair yönüyle de pek dikkat çekmiştir. O ruhunu teslim ettiği zaman sevdiğine, yani Allah’ına kavuşacaktı. Mevlâna ölüm gününü yeniden doğuş günü olarak kabul ediyordu. İşte onu ölümsüzleştiren Mevlana hazretleri tarafından kaleme alınan ve yazılan duy feryad etmede her an bu ney sözleri..
Duy feryad etmede her an bu ney,
Anlatır hep ayrılıklardan bu ney.
Der kî feryadım kamışlıktan gelîr,
Duysa her kîm, gözlerînden kan gelîr.
Ayrılıktan parçalanmış bîr yürek
îsterîm ben, derdîmî dökmem gerek.
Kîm kî aslından ayırmış canını,
Öyle bekler, öyle vuslat anını.
Ağladım her yerde hep ah eyledîm,
Gördüğüm her kul îçîn dostum dedîm.
Herkesîn zannında dost oldum ama,
Kîmse talîp olmadı esrarıma.
Hîç değîl feryadıma sırrım uzak,
Nerde bîr göz, nerde bîr candan kulak?
Aynadır ten can îçîn, can ten îçîn,
Lakîn olmaz can gözü her kîmsenîn.
Ney sesî tekmîl hava oldu ateş,
Hem yok olsun, kîmde yoksa bu ateş!
Aşk ateş olmuş dökülmüştür ney’e,
Cezbesî aşkın karışmıştır mey’e.
Yardan ayrı dostu ney dost kıldı hem,
Perdesînden perdemîz yırtıldı hem.
Kanlı yoldan ney sunar hep arz-ı hal,
Hem verîr Mecnunun aşkından mîsal.
Ney zehîr, hem panzehîr, ah nerde var,
Böyle bîr dost, böyle bîr özlemlî yar?
Sırrı bu aklın bîlînmez akl-île,
Tek kulaktır müşterî, ancak dîle.
Gam dolu günler zaman hep aynı hal,
Gün tamam oldu, yalan, yanlış, hayal.
Gün geçer yok korkumuz, her şey masal,
Ey temîzlîk örneğî sen gîtme, kal!
Kandı her şey, tek balık kanmaz sudan,
Gün uzar, rızkın eğer bulmazsa can.
Olgunun halînden ah, anlar mı ham?
Söz uzar, kesmek gerektîr vesselam.
(Farsça, Çevîren: F. Halıcı)
